ROMATİZMA
Günlerdir eklemleriniz-deki ağrılar nedeniyle doğru dürüst uyuyamadınız. Yorgun ve güçsüz kaldınız. Dizlerinizdeki hareket zorlanması ve şişme de canınızı sıkıyor. Sorun yeni de değil. Birkaç yıldır hep gündemde. Anımsayın: Her şey 2-3 yıl kadar önce yürürken, özellikle de merdiven çıkarken diz eklemlerinizdeki ağrıyla başladı. Başlangıçta pek önemsemediğiniz bu geçici ağrılar zamanla kalça eklemlerinize, hatta sırt eklemlerinize kadar yayıldı. Şimdi neredeyse parmak eklemlerinizin bile ağrıdığından yakınıyorsunuz. Özetle durum biraz tatsız! Peki sorun ne? Sorun, eklemlerinizde gelişen romatizmal değişimler.
Erkekseniz 50, kadınsanız 40 yaş civarında aynı sorunlar sizin de kapınızı çalabilir. Özellikle menopoz sonrasında kadınlarda osteoartrite yani yaşlılık romatizmasına bağlı ağrılar hayatın olağan keyfini bir hayli kaçırır. Bütün bu süreçlerin esas nedeni ise yaşlanmayla birlikte eklemlerde yastık görevi yapan kıkırdak dokusunun aşınması ve kaybıdır. Eklemin iç yüzeyindeki bu narin, kaygan ve elastik yastığın yapısının giderek bozulması ve zamanla da yok olması, eklem yüzeylerinde sürtünmelere, aşınmalara, yıpranmalara sebep olur. Yaşamınızı berbat eden, canınızı yakan eklem ağrılarının nedeni, işte bu eklem yüzeylerindeki sürtünmelerdir. Osteoartrit sorunu, kadınları daha çok ilgilendirir. Menopoz dönemine girilmesiyle birlikte bu sorun daha da sıklaşır ve ağırlaşır. Pek çok çalışma, genetik eğilimin etkin olabileceğini göstermiştir. Eğer annenizde babanızda ve yakın akrabalarınızda osteoartrit hastalığı yoğunsa sizde de ortaya çıkma olasılığı fazladır. Kilo fazlalığı, özellikle diz, kalça ve bel eklemlerinde osteoartritin daha erken ortaya çıkmasına, hızlı ve ağır seyretmesine yol açar. Eğer düzenli egzersiz ve fiziksel aktivite alışkanlığı edinmemiş, hareketsiz bir yaşam sürdürmüşseniz, eklemlerinizi ve birlikte görev yaptığı kas ve bağları yeterince güçlendirmemişseniz osteoartrit riskiniz daha yüksektir.
Ama sorunu sakın bir “yaşlılık problemi” gibi görmeyin. Bu tür romatizmal sorunlar aslında yetişkinleri, hatta gençleri bile tehdit ediyor. Nedeni de bildik bir başka güncel problem: OBEZİTE! Evet, eklemlere binen her bir fazla kilo, o eklemin en az 10 yıl daha erken yaşlanması, yıpranması, hasar görmesi anlamına geliyor.
Osteoartritin Nedir ? : Genellikle ileri yaşa bağlı olarak ortaya çıkan osteoartrit yani kireçlenme, zaman içerisinde eklemlerde meydana gelen hasar ve yıpranma olarak tanımlanmaktadır. Burada ortaya çıkan durum kemiği kaplayan kıkırdağın, eklem aralığında bulunan sıvının azalmasıdır.
Basit ağrı kesici ilaçlar (parasetamol, asetil salisilik asit) başlangıçta çoğu kez yeterlidir ama siz yine de bu amaçla kullanacağınız her türlü ilaca sadece doktor önerisiyle başlamalısınız. Bir süre sonra ibuprofen, diclofenak, naproksen ihtiva eden daha etkin ilaçlara da ihtiyacınız olacaktır. Sadece reçeteli olarak kullanılabilen bu ilaçlar özellikle 60 yaş üzerindeyseniz midenizi tahriş edebilir.
Osteoartritle mücadelede ideal kilonuzu korumanız çok önemlidir. Alacağınız her kilonun diz, kalça ve bel eklemlerinize yük bindireceğini unutmamalısınız. Vereceğiniz her kilo ve bel çevrenizdeki her santim incelme, riskinizi azaltacaktır. Eklemlerinizi desteklemek için kıkırdak hasarını engelleyen ve osteoartrit riskinizi üç kat azaltan C vitaminini yeterli miktarda almalısınız. D vitamininin kemiklerinizi güçlendireceğini unutmamalısınız. C ve D vitamini desteği için doktorunuzla konuşabilirsiniz.
Herhangi bir sebeple eklemleriniz yaralanmışsa, dinlenme, buzla kompres yapma ve incinen yeri yukarı kaldırma gibi çözümleri ihmal etmemelisiniz. Sorun kısa sürede iyileşmezse bir doktora başvurmalısınız. Gecikme veya yanlış tedavi ekleminizde osteoartrit oluşmasına sebep olabilir. Eklemlerinizde herhangi bir yaralanma, o ekleminizin dinlenmesini zorunlu kılar. Ama dinlenmeyi fazla uzatırsanız yürümeye başladığınızda problem yaşayabilirsiniz. Bu nedenle eklem hareketsizliğini uzatmamanızda fayda vardır.
Eklemlerinizi korumak için yapabileceğiniz en önemli şey, yaralanmalardan kaçınmanızdır. Erken yaşlarda dizlerini yaralayanlarda ileri yaşlarda osteoartrite yakalanma olasılığının iki-üç kat arttığı belirlenmiştir. Bilinçsiz yapılan bazı egzersizlerle de eklemlerinizi zorlayabilirsiniz. Bu nedenle egzersize orta ve ileri yaşta başlıyorsanız, doktordan, egzersiz fizyolojistlerinden veya fizyoterapistlerinden yardım istemelisiniz. Eklemlerinize aşırı yük bindiren günlük sıradan hareketlerden kaçınmalısınız. Çömelme, diz çökme veya ağırlık kaldırmayı gerektiren bir işte çalışıyorsanız bel, kalça ve diz eklemlerinize aşırı yük bindiren hareketleri yapmamaya çalışmalısınız. Saglıklı günler dilerim …